Sałatka jarzynowa – niekwestionowana królowa polskich stołów

Sałatka jarzynowa to jedno z najbardziej znanych i klasycznych dań polskiej kuchni. Jej charakterystyczny smak wielu z nas kojarzy się z czasami dzieciństwa i rodzinnymi spotkaniami, na których wręcz nie mogło zabraknąć sałatki jarzynowej. Pomimo upływu lat, danie to nadal często gości na polskich stołach i nic nie zapowiada, aby wkrótce miało z nich zniknąć. W czym tkwi fenomen sałatki jarzynowej i skąd właściwie wzięła się ona w naszym kraju?

Sałatka jarzynowa i jej fascynująca historia

Sałatka jarzynowej, inaczej nazywana także warzywną lub majonezową, jest jednym z tych dań, bez których trudno sobie wyobrazić urodzinowe i imieninowe imprezy, świętowanie sylwestra w domowym zaciszu oraz święta Bożego Narodzenia w naszym kraju. Sałatka jarzynowe, mimo swojej ogromnej popularności nad Wisłą, wcale nie jest jednak tworem Polaków. Za jej pierwowzór uznaje się bowiem rosyjską sałatkę Olivier, która powstała ok. roku 1860, a jej autorem był szef kuchni moskiewskiej restauracji Hermitage – Lucien Olivier, Belg z pochodzenia.

Co ciekawe, sałatka Olivier wcale nie była warzywna – w jej składzie znajdowały się bowiem m. in. podroby, ryby, kawior oraz kapary, których próżno dziś szukać w polskiej sałatce jarzynowej. Zamiast majonezu w roli dressingu występował natomiast sos z oliwy, octu oraz musztardy, który nadawał sałatce wyrazistego smaku oraz łączył ze sobą wszystkie składniki. Wkrótce sałatka Olivier zaczęła być reprodukowana w prywatnych domach, zmianie uległ jednak jej skład. Powód był prosty – drogie i luksusowe składniki zastąpiono tymi powszechnie dostępnymi, czyli warzywami. I w takiej postaci sałatka jarzynowa trafiła do Polski stając się jednym z flagowych dań epoki PRL-u.

Ile domów, tyle wersji, czyli co tak naprawdę powinna zawierać sałatka jarzynowa?

Sałatka jarzynowa występuje w ogromnej liczbie wersji i praktycznie każda pani domu posiada swój własny przepis, który uznaje za ten najlepszy. Są jednak składniki, które powinny znaleźć się w każdym daniu tego typu, aby zachowało swój unikalny charakter. Do bazowych składników należą m. in. marchewka, pietruszka, jajka, majonez oraz ogórki kiszone. Opcjonalnie, do sałatki jarzynowej można dodać także jabłko, groszek, kukurydzę, cebulę, por, ziemniaki i wiele innych składników, które wspólnie złożą się na jej unikalny smak. W niektórych domach sałatka jarzynowa powstaje także z dodatkiem ketchupu oraz marynowanych pieczarek.

Najistotniejsze przy realizacji sałatki jarzynowej jest właściwe ugotowanie warzyw, które muszą być miękkie, aby wszystkie składniki dobrze się ze sobą połączyły. W tym celu możemy ugotować warzywa razem, dobrze odsączyć je z wody, ostudzić i pokroić. Część warzyw można także uzyskać z rosołu, co pozwoli w odpowiedni sposób wykorzystać pozostałe z niego resztki. Bardzo ważne, aby warzywa oraz pozostałe składniki były posiekane w drobną kostkę, którą można uzyskać wykorzystując np. krajalnicę do jajek. Przed podaniem, sałatkę warto odstawić na kilka godzin do lodówki, aby wszystkie składniki dobrze się ze sobą połączyły.